Wanneer ben je succesvol in leren? Als je hoogleraar bent geworden, of als je een diploma hebt behaald? Of als je veel kunt leren in een korte tijd? En een nog belangrijkere vraag: als je niet succesvol bent, kun je het dan wel worden? Lees het in dit artikel.
Kan iedereen succesvol zijn in leren?
‘Dat kan natuurlijk niet’, zullen de meeste mensen antwoorden. Maar, in het boek ‘Over de top’ lees ik dat Remy Rikers, hoogleraar onderwijs- en ontwikkelpsychologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, beweert dat ieder de top kan behalen in welk domein dan ook. Zou dat ook kunnen gelden voor leren?
Rikers zegt dat mensen die een goede mate van zelfregulatie hebben zichzelf optimaal kunnen ontwikkelen. Dus zelfs al zonder dat je echt talent hebt, kun je al ver komen op een bepaald gebied. Dit kan volgens Rikers als je:
- Persoonlijke doelen stelt
- De doelen in actie omzet (planning maakt die realistisch is)
- Achterhaalt wat je nog moeten bijleren
- Nadenkt over wat je nodig hebt om goed te kunnen presteren
- Aan zelfreflectie doet: nadenken over hun sterke en zwakke punten
- Ingrijpt als je niet op koers ligt
Volgens Rikers kun je bovenstaande punten onder begeleiding trainen, naast het punt dat je wilt ontwikkelen. En uit onderzoek blijkt volgens Rikers: ‘Als je gezond bent en je oefent heel veel, dan kun je de top behalen in welk domein dan ook.’ (Nelis & van Sark, blz. 84). Het komt er op aan volgens Rikers of je als persoon focust, veel moeite doet, goede leerstrategieën volgt, een stimulerende omgeving hebt en – zeker in de beginfase – succeservaringen opdoet.
Als we deze conclusie leggen naast de vraag of iedereen succesvol kan zijn in leren, dan betekent het dat een ieder dat kan worden. Dat is nogal een bewering!
Succesvol leren
Mirjam Pol bevestigt in haar boek Succesvol Leren dat het inderdaad zo is. Zo geeft ze al snel aan dat intelligentie niet zo belangrijk is om te leren als iedereen denkt. Doorzettingsvermogen, motivatie en zelfvertrouwen zijn des te belangrijker. Zonder die drie kun je niet leren en kun je dus ook niet succesvol worden in leren.
Daarnaast geeft Pol aan dat ieder kan leren om te leren. Hiervoor moet je wel jezelf de ruimte geven, de kans, weten wat je wilt. Dat is een logische stap die maakt dat je verder komt. Dus zoek uit wat je tegenhoudt als je niet verder komt. Het model dat Pol in haar boek hanteert helpt daarbij en maakt in alle eenvoud dat je door wilt gaan, totdat je zegt ‘nu ben ik succesvol in leren’.
Model Pol
Model Pol
De basis van het model is dat als een radertje het niet doet, de andere twee extra hard moeten werken om het niet werkende wieltje weer mee te krijgen. Het gaat natuurlijk veel soepeler als er evenwicht is, als alle tandwieltjes meewerken.
Het proces van leren leren start volgens Pol met het stellen van doelen (horend bij het tandwiel Willen). Dit is nog niet voldoende om succesvol te zijn in leren. Factoren die ook een rol spelen bij de stand van het radertje ‘willen’ zijn die van motivatie, zelfvertrouwen, piekeren en faalangst. Lastige factoren die je niet altijd volledig in de hand hebt. Het boek Succesvol Leren gaat er op zo’n leuke manier op in, dat je leert hoe je deze factoren beter naar je hand kunt zetten. Daarnaast geeft Pol ook tips en informatie over de tandwieltjes ‘kunnen’ en ‘doen’. Het goed overweg kunnen met al deze aspecten maakt dat je kunt zeggen dat je succesvol leert.
Na het lezen kunnen we zeggen dat iedereen succesvol kan worden in leren. Reden genoeg om te zeggen: Let’s Learn!
Geschreven door: Helma van den Berg, microlearning expert Let’s Learn!
Gebruikte literatuur:
- Nelis, H., Y. van Sark. (2012). Over de top, haal het allerbeste uit jongeren, Utrecht/Antwerpen: Kosmos Uitgevers.
- Pol, M. (2013). Succesvol Leren! Tips en trucs voor volwassenen die een cursus of opleiding (willen) volgen. Eindhoven: Albert Sickler B.V.
Meer lezen? Lees dan:
Broodje kroket en motivatie
Weten en vergeten
Nieuwsgierigheid is voorwaarde voor levenslang leren
