Back to normal
Deze week is het schooljaar weer officieel van start gegaan: alle studenten, leerlingen, docenten, leerkrachten, medewerkers in het onderwijs zijn weer aan de slag. Back to normal. Reden voor NPO Radio 1 om Nobelprijs-winnaar Ben Feringa te interviewen. Hij hield een mooi pleidooi voor het activeren van creativiteit en nieuwsgierigheid bij alle schoolgaanden. Leerkrachten en docenten dienen te prikkelen en nieuwsgierigheid te activeren. Hij noemde dat ‘speeltuinen’. Hij is van mening dat dit nodig is om als Nederland bij te blijven bij alle ontwikkelingen. Doen we het niet, dan gaan we achterlopen en doen we straks niet meer mee in de top vijf van de wereld. Daarnaast pleit Feringa voor minder bureaucratie (het veroorzaakt tekort aan speeltuinen) en grote investeringen voor een Deltaplan.
Ik was onder de indruk: wat een mooie woorden, wat een heldere visie. Daar zouden we toch voor moeten kiezen als BV Nederland. Het begint op de lagere scholen maar stopt nooit. Zelfs niet als we afgestudeerd zijn en met elkaar werken aan een beter Nederland.
Zit nieuwsgierigheid in de genen van de organisatie?
Aansluitend aan dit radioprogramma zat ik in gesprek bij een bedrijf dat afscheid moet nemen van 1000 medewerkers, maar ook een groot tekort ervaart aan mensen voor één specifieke afdeling. Daarnaast is het wendbaar worden van de organisatie een belangrijk onderwerp in dit bedrijf. Dat riep bij mij allerlei vragen op, waaronder: is er een leercultuur in je organisatie? Zijn de mensen gewend te leren? Is het een lerende organisatie? Zijn de mensen nieuwsgierig naar elkaars werk? Zijn ze creatief? Het antwoord was helaas ‘Nee, men is gewend aan bureaucratie, afstrepen van verplichte onderwerpen en afronden van het dagelijkse werk.’
Leren in genen van organisatie
Hulsebosch en Wagenaar (2016) zouden dit een organisatie in stadium 1 noemen: men is alleen bezig met opleiden als het moet en zet daarbij ad hoc technologie in. Dat wordt nu ook gemerkt in de mensen die weg moeten bij het bedrijf: leren zit niet in de genen, de mensen zijn niet gewend om nieuwsgierig en creatief te zijn in hun werk, ze bewegen niet en houden vast aan de verworven gouden kettingen.
Dit terwijl er volgens Hulsebosch en Wagenaar vier stadia mogelijk zijn in een organisatie op het gebied van leren. Per stadium zit leren meer in de genen van de organisatie en de medewerkers. En zij zijn, net zoals ik, ervan overtuigd dat juist leren maakt dat je wendbaar bent in deze onstuimige wereld van vandaag. Het ontwikkelen van mensen naar nieuwsgierigheid en creativiteit is een Deltaplan én ‘a way to go’ voor de organisatie waarmee ik in gesprek was!
Iedereen een levenslang Deltaplan
In de huidige tijd en toekomst moeten we een knowmad zijn (Hulsebosch en Wagenaar, 2016) om goed in ons werk te zijn en blijven. Dat betekent dat je steeds blijft ontwikkelen, bij blijft op je vakgebied en zelf je kennis verder brengt. Niemand blijft nog 30 tot 40 jaar in één functie. Maar ieder ontwikkelt zijn eigen expertise en wordt beter op zijn gebied. Daarbij is het uitgangspunt dat je gedurende de 30 tot 40 jaar die je werkt je zeker wel op een vijftal gebieden goed bent. Dus van voorlichter naar de uitzendwereld, employability, naar online learning consultant en microlearning expert. Ontwikkelen is levenslang leren, levenslang nieuwsgierig en creatief. Levenslang kijken naar waar de volgende verandering voor jou en jouw organisatie nodig is.
Feringa’s nanomotor
Het Deltaplan van Feringa stopt niet bij het behalen van een diploma of titel. Het is nodig voor een medewerker en een organisatie om een levenslang leren te organiseren. Levenslang nieuwsgierig en creatief. Hadden we nu allen maar de wijsheid om daarvoor een ‘nanomotor’ te gebruiken zodat we maximale resultaten in onze ontwikkeling behalen. Dan heeft ieder zijn eigen deltaplan, want levenslang leren is en blijft een eis om te kunnen overleven en met plezier te werken! Nieuwsgierigheid en creativiteit zijn daarvoor belangrijke onderdelen, zodat je wendbaar bent en blijft in deze onstuimige wereld. Levenslang leren is de weg! Let’s Learn!
Geschreven door: Helma van den Berg, microlearning expert
Gebruikte literatuur:
Hulsebosch, J. en Wagenaar, S. (2016). Leren in tijden van tweets, apps en likes. Utrecht: Kessels & Smit the learning company
Ben Feringa in programma De Ochtend op NPO Radio 1: http://www.nporadio1.nl/de-ochtend/onderwerpen/423534-onderwijsweek-ben-feringa-aftrap
