“Mijn werk draait om gedragsverandering”. Aan het woord is Petra Stienstra. Hoofd Leren en Ontwikkelen bij het Expertisecentrum William Schrikker te Amsterdam. “Als je nodige veranderingen binnen de werkprocessen goed wilt borgen in de praktijk, moet je kijken naar het gedrag van mensen.” De ‘mensen’ zijn haar collega’s die werken binnen de jeugdbescherming en jeugdreclassering. Die te maken krijgen met ernstige casussen. En heel wat op hun bordje krijgen om te verwerken. Maar juist in het belang van het kind, zijn veranderingen binnen de werkprocessen door voortschrijdend inzicht regelmatig nodig. En zie dan je mensen maar eens keer op keer gemotiveerd te krijgen om deze wijzigingen ook daadwerkelijk toe te passen. De sleutel hierbij? “Zorg dat ze zelf ook voordeel hebben bij de veranderingen”, aldus Petra.

Motivatie

Hieruit blijkt duidelijk Petra haar psychologische achtergrond. Binnen het proces om te bepalen wat de leerdoelen en -methoden zijn, vergeet ze niet te kijken naar de mensen die het traject moeten doorlopen. Wat hun behoeften, gewoonten en gebruiken zijn. En waar ze het hen makkelijk kan maken. Dat motiveert haar ook: “Ik vind het interessant om te kijken naar hoe mensen ontwikkelen en leren. En hoe ze gemotiveerd zijn om te veranderen”. De uitdaging voor Petra is om hier goed op in te spelen. Mede hierom gebruiken ze binnen het Expertisecentrum William Schrikker ook heel bewust verschillende vormen van leren. Te denken valt aan trainingen, digitaal leren en webinars. Maar ook leren in intervisie, in casuïstiekbesprekingen en binnen gesprekken tussen jeugdzorgwerker en gedragswetenschapper.

Aantrekkelijke leerstof

Zo’n vier jaar geleden zijn microlearnings aan het palet van leermogelijkheden toegevoegd. Want soms is het zinvol om informatie op een beknopte en makkelijk toegankelijke manier te delen. Als je iets vertelt in een training, blijft dat niet altijd hangen. Bovendien kunnen microlearnings ook goed als naslagwerk ingezet worden. Petra: “Ik zie dat als een microlearning onderdeel is van een leerlijn, dat deze goed bekeken en gebruikt wordt. Ik krijg dan zeker ook waardering uit het werkveld voor deze vorm van leren.” Meestal worden deze microlearnings aangeboden in de vorm van video’s, maar ook worden er animaties gebruikt. Het blijkt een aantrekkelijke manier van informatieverwerking te zijn die het Expertisecentrum graag gebruikt. Zeker nu het interne opleidingstraject voor nieuwe jeugdzorgwerkers is verkort.

‘Pick & mix’

Alle nieuwe jeugdzorgwerkers doorlopen nu een 6-maandelijkse interne opleiding bij aanvang van hun functie. Tegelijkertijd zijn ze al in het werkveld aan de slag. De nieuwe medewerkers krijgen in korte tijd dus veel informatie en ervaringen te verwerken. Best pittig. En soms komt een onderwerp pas aan de orde nadat de nieuwe medewerker er al mee in aanraking is geweest. De kunst is om de lesstof aan te laten sluiten op de ervaringen die ze op dat moment in de praktijk opdoen. Petra vertelt er een voorstander van te zijn om haar collega’s meer regie over het eigen leren te geven. Dat geeft iedereen de gelegenheid om op het moment dat ze in het werk tegen iets aan te lopen de bijbehorende leerstof op te pakken. Een soort ‘Pick & mix’ dus. “Leren moet een ‘just in time’ aspect hebben”, aldus Petra. “Zodat het leertraject dat ze doorlopen beter past bij hun eigen achtergrond. Dat houdt de mensen gemotiveerd. Tegelijkertijd voorkomt dit ook een overload aan leerstof met alle gevolgen van dien.” Belangrijk blijft wel dat er te allen tijde goede begeleiding is en bepaalde aspecten als ‘Privacy’ en ‘AVG’ verplicht bij aanvang van het traject doorlopen worden. 

Toekomst voor jeugdzorgwerkers

Om dit ‘just in time’ aspect te kunnen realiseren gaat Petra goed kijken naar welk gedrag dit vereist bij de medewerkers en wat hen hierin kan sturen. En welke voordelen er te behalen zijn voor de jeugdzorgwerkers. Pas dan kunnen de aanpassingen doorgevoerd worden. Want zoals Petra eerder al meldde: “Als je zorgt dat ze zelf ook voordeel hebben bij de veranderingen, dan krijg je je mensen mee”. Maar eerst wordt er gewerkt aan het vereenvoudigen van de rapportageformats. Om de administratieve druk bij de jeugdzorgwerkers weg te nemen. Want dat is hoognodig. Juist om ze in deze roerige tijd gemotiveerd te houden hun belangrijke werk in de jeugdzorg met plezier en overtuiging te blijven doen.

Interview & Tekst: Olga Helmer
Wil je weten wat we onder andere voor William Schrikker deden? Klik hier.